47 godina postojanja Defektološkog fakulteta, sadašnjeg FASPER-a
Ko kosi, a ko vodu nosi; ko je majstor a ko meša malter iliti malo smo pobrkali lončiće, šerpe i poklopčiće…
Malo čudan naslov za ovaj tekst, ali pored modernizacije i u korak sa novim vremenom naslov je prilagođen…
Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Univerziteta u Beogradu (ranije Defektološki fakultet) 10. novembra 2021. obeležava 47 godina postojanja.
Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (FASPER) je obrazovna ustanova koja je osnovana 1975. godine pod imenom Defektološki fakultet. Cilj FASPER-a je razvoj naučne oblasti specijalne edukacije i rehabilitacije kao i obrazovanje stručnjaka za rad sa osobama sa svim kategorijama ometenosti: gluvim i nagluvim osobama, osobama sa motoričkim smetnjama poremećajima, slepim i slabovidim osobama, senzomotoričkim smetnjama i poremećajima, teškoćama u mentalnom razvoju, kao i sa osobama sa poremećajima u društvenom ponašanju i osobama poremećajima govora, jezika i komunikacije.
Zbog čega roditelji sve zovu defektolog?
Kao što za svakog doktora kažemo da je lekar, ali znamo da svaki lekar ima svoju užu specijalnost, pa tako i svaki defektolog. Defektolog je osoba koja se bavi određenim tipovima smetnji koje su podeljene na smetnje i poremećaje govora i jezika, vida, sluha, motoričke smetnje, teškoće u mentalnom razvoju i poremećaje ponašanja.
Zablude i česta pitanja roditelja?
Zablude:
- Defektolog radi samo sa decom sa smetnjama u razvoju;
- Logoped ispravlja samo glasove (R, L, Lj…);
- Kod logopeda se ide samo pred polazak u školu;
- U školi nije potreban logoped niti bilo koji defektolog itd…
Šta koji defektolog radi?
Ono što zbunjuje roditelje su nekadašnji nazivi koji se zvanično više ne koriste ali su i dalje mogu čuti među stručnjacima. Somatoped je stučnjak koji se bavi osobama koji imaju motoričke smetnje i poremećaje, surdolog je stručnjak koji se bavi osobama koje imaju smetnje i poremećaje sluha, tiflolog je stručnjak koji se bavi osobama sa smetnjama i pormećajima vida, oligofrenolog je stručnjak koji se bavi osobama koje imaju teškoće u mentalnom razvoju, specijalni pedagog je stručnjak koji se bavi osobama koje imaju poremećaje ponašanja i logoped je stručnjak koji se bavi osobama sa govorno-jezičkim poremećajima… Jasno je da jedno ime a različite uže specijalnosti doprinosi sveopštoj zbunjenosti među roditeljima a i u široj populaciji. Nekadašnji nazivi se više ne koriste zvanično već svaki defektolog uz svoje zvanje ima i dodatak koji bliže određuje njegovo akademsko zvanje.
Ko od defektologa može da radi na govoru?
Svi defektolozi, ali logoped radi isključivo na poremećajima artikulacije, razvojnim govorno-jezičkim poremećajima, razvojnim poremećajima školskih veština (disleksija, disgrafija), mucanju, afaziji i srodnim poremećajima (dizartrija, apraksija, agnozija, akalkulija), kao i poremećajima glasa.
Zašto nas sistem nije prepoznao? Zašto smo prepoznati samo kada se desi problem?
Na teritoriji Republike Srbije, kako navode zvanični podaci, u zdravstvenom sistemu radi oko 300 logopeda, u sistemu obrazovanja manje od 100, u sistemu socijalne zaštite ispod 50… Ovi podaci su zabrinjavajući ako znamo da Srbija ima 7.500.000 stanovnika. U odnosu na evropske zemlje gde jedan logoped pokriva 8000 stanovnika, a u Srbiji je jedan logoped na oko 20000 stanovnika.
Logoped je osposobljen za rad u centrima za govornu patologiju, centrima za medicinsku rehabilitaciju, posebnim centrima i ustanovama za vaspitanje, obrazovanje i rehabilitaciju, domovima zdravlja, razvojnim savetovalištima, školskim dispanzerima, bolnicama, klinikama, institutima, gerijatrijskim ustanovama, predškolskim ustanovama, osnovnim školama, privatnoj praksi i istraživačkim centrima.
„Puna škola đaka niotkuda vrata“…
Da li su našim kolegama logopedima, tiflolozima, surodolozima, somatopedima, oligofrenolozima… Otvorena vrata u svim ovim ustanovama za koje su osposobljeni da rade?